Laatst had ik wat dingetjes geruild en zo kwam ik in het bezit van heilige boontjes. Ik had er (behalve het spreekwoord) nog nooit van gehoord. Dus maar op zoek gegaan....
Eerst maar eens het spreekwoord, want hoe komen van bonen naar schijnheilig braaf zijn. Niet via bonen blijkbaar: d.w.z. iemand die zich braaf voordoet en zich daarop laat voorstaan.
Wellicht mogen we in deze benaming een verbastering zien van het in de
18de eeuw voorkomende heilig bontje, dat we lezen bij Van Effen: ‘De listen van sommige schilders, die zulke heilige bontjes niet zyn, als ze wel schynen willen’. Onder een bontje verstond men toen een burgerwees, en derhalve onder ‘een heilig bontje’ een brave(n), vrome(n) wees.
Waarschijnlijk haperde er wel eens iets aan die vroomheid, zoodat de
uitdr. in ironischen zin kon genomen worden. Dat later, toen ‘bontje’
niet meer verstaan werd, hiervoor ‘boontje’ in de plaats kwam (Bron: http://www.dbnl.org).Dan maar de boon zelf. Een kleine zoekactie op internet geeft een hoop resultaten. Er gaan diverse verhalen de ronde over waarom dit een heilig boontje (of monstransboon) heet. Meestal hebben die verhalen iets te maken met de katholieke kerk (de tekening op de boon lijkt op een monstrans die dan wordt begraven of opgegraven en waaruit een boon groeit).
Oorspronkelijk komt deze boon uit Zuid-Amerika en is net als de aardappel, paprika en cacao in de 17e eeuw door Spaanse veroveraars mee naar Europa genomen. De boon is op dit moment in Nederland niet meer verkrijgbaar (slechts een enkele kweekt ze nog in eigen beheer) en behoort tot de vergeten groentes. Fijn dat ik dus een paar bonen heb weten te bemachtigen :-)
De bonen zaai je in mei of juni bij warm weer. De plant blijft laag (50 cm) en is zelfbestuivend. Ideaal voor op het balkon dus!
 |
| Daar komt ie! |
